Inhoud
Terneuzen (Zeeuws: Terneuzen of Neuzen) is een gemeente in de Nederlandse provincie Zeeland. Het inwoneraantal per 1 april 2016 bedroeg 54.770; daarmee is Terneuzen de grootste Zeeuwse gemeente naar inwoneraantal. Het gemeentehuis staat in de stad Terneuzen, die 24.985 inwoners (2014) telt. Daarmee is het de vierde stad van Zeeland en de grootste plaats van Zeeuws-Vlaanderen. De gemeente ontstond in haar huidige vorm op 1 januari 2003, toen de voormalige gemeenten Axel en Sas van Gent bij Terneuzen gevoegd werden.
De gemeente wordt doorsneden door het Kanaal Gent-Terneuzen, dat de stad Gent in België verbindt met de Westerschelde. In maart 2003 is de vaste-oeververbinding met de 'overkant' gereedgekomen: de Westerscheldetunnel. De toegang tot deze tunnel ligt vlak naast het kanaal.
Terneuzen is een Millennium Gemeente.
Kernen
De gemeente Terneuzen telt veertien officiële kernen en een groot aantal buurtschappen. De hoofdplaats Terneuzen is verreweg de grootste plaats.
Het landelijke deel van de gemeente
Na de gemeentelijke herindeling van Zeeuws-Vlaanderen van 1 januari 2003 (zie gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen) kent de gemeente veertien woonkernen.
Philippine, tegen de Belgische grens gelegen, trekt veel toeristen. Het is vooral bekend om zijn mosselrestaurants. Hoewel begonnen met een enkele eettent stonden er in 2003 acht op een rijtje. Er staat ook een fontein in de vorm van een zachtjes druipende, gigantische mossel op het dorpsplein.
Biervliet in het uiterste westen van de gemeente is een oud vissersdorp. De Nederlands Hervormde Kerk aldaar, de zogenaamde 'Visserskerk' gebouwd in 1659, heeft nog enkele gave gebrandschilderde ramen uit 1660-1661. Het dorpsbeeld wordt ook markant gekenmerkt door de korenmolen De Harmonie, gebouwd in 1842. Maar het meest bekend is Biervliet als geboorteplaats van de uitvinder van het haring kaken Willem Beukelszoon. Op de markt in Biervliet staat dan ook een standbeeld van deze haringkaker.
Axel, een stad ten zuiden van Terneuzen, was lange tijd een zelfstandige gemeente. Axel is ook veel ouder dan Terneuzen.
Zaamslag, ten oosten van Terneuzen, was in de middeleeuwen een belangrijk machtscentrum. In en bij Zaamslag stonden veel bijzondere gebouwen, zoals een kruiskerk, een religieus complex (bestaande uit een hospitaal-klooster en een commanderij ter Tempeliers) en een kasteel aan de Zuidoostkant van het dorp. Hierdoor is Zaamslag cultuurhistorisch, maar ook archeologisch, zeer belangrijk. In de 17e eeuw werd het huidige dorp gebouwd, deze structuur is nog steeds te zien.
Musea
In de gemeente Terneuzen zijn verschillende musea. Drie daarvan zijn:
- Het interactieve Industrieel Museum te Sas van Gent, dat de komst en ontwikkeling van industrie in Zeeland laat zien in een opgeknapte loods van een oude suikerfabriek.
- Het Warenhuis, gevestigd in een historisch pand aan de Axelse markt, dat de levensstijl van vroeger en de ontwikkeling van het Land van Axel laat zien.
- Het Schoolmuseum in de binnenstad van Terneuzen, dat een kijkje geeft in het schoolleven van vroeger.
