Inhoud

Oisterwijk (uitspraak: Oosterwijk) is een Nederlandse gemeente in de provincie Noord-Brabant. De gemeente telt ruim 25.000 inwoners en heeft een oppervlakte van ongeveer 65 km². Daarvan bestaat circa 2% uit water. Oisterwijk ligt op een hoogte van 10 meter.

In de gemeente Oisterwijk wordt Oisterwijks gesproken, een tot het Midden-Noord-Brabants behorend subdialect dat op zijn beurt deel uitmaakt van het Brabantse dialect.

Het noordelijke en westelijke deel van de gemeente (waar het dorp Oisterwijk ligt) rekent men tot de streek van de Meierij van 's-Hertogenbosch, het zuidoostelijke deel (waar Moergestel ligt) tot de streek van de Kempen.

Gemeente Oisterwijk geldt als een toeristische trekpleister vanwege de vele bossen en vennen, zoals de natuurgebieden Oisterwijkse Bossen en Vennen, De Kampina, Oude Hondsberg, Ter Braakloop en Galgeven en het Moergestelse Broek. De natuurgebieden vallen (grotendeels) onder Het Groene Woud, een verscheidene Noord-Brabantse gemeenten overkoepelend nationaal landschap. Verder doet ook het Brabants Vennenpad de gemeente Oisterwijk aan.

Vóór de 20e eeuw gaf het landschap van Oisterwijk een andere aanblik, in plaats van bossen waren er uitgestrekte heidevelden. Doordat men ophield de schapen de heidevelden te laten begrazen en door aanplanting van bomen ontstonden er grote bosgebieden. Bijzonder was dat er veel meer vennen waren dan in andere soortgelijke gebieden van Noord-Brabant en ook nu nog is dat het geval.

Door de gemeente stromen verscheidene beken, zoals de van de zuidkant binnenkomende Reusel, die bij Moergestel Achterste Stroom gaat heten en die ten oosten van de kern Oisterwijk samenvloeit met de Voorste Stroom (een voortzetting van de uit zuidwestelijke richting komende Nieuwe Leij) tot Esschestroom (ook wel Run genoemd). Een andere, door De Kampina stromende beek is de Rosep, die uitmondt in de Esschestroom. Laatstgenoemde verlaat in noordoostelijke richting de gemeente om zich verderop bij de Dommel te voegen.

Oisterwijk is in 1212 gesticht door de hertog van Brabant en kreeg meteen ook stadsrechten en een eigen jaarmarkt. Op 1 januari 1997 werd de gemeente Moergestel bij de gemeente Oisterwijk gevoegd, net als Heukelom, tot dat moment deel van de gemeente Berkel-Enschot.

Oisterwijk had een enorme meubelindustrie. Meubelfabriek Oisterwijk had vele vestigingen (showrooms) in Nederland en was bekend van radio- en tv-reclames met de slogan "klop klop". Het hoofdkantoor en de productie waren gevestigd in het dorp. In 1990 ging het bedrijf failliet en is in zeer afgeslankte vorm doorgestart zodat er van meubelindustrie nauwelijks meer te spreken valt.