Asten (Brabants: Ááste) is een gemeente in de provincie Noord-Brabant.
De gemeente Asten maakt deel uit van de plusregio Eindhoven. Hoofdkern is het dorp Asten, met 13.069 inwoners. Andere dorpen binnen de gemeente zijn Heusden en Ommel.
Karakteristieken
Op het grondgebied van de gemeente Asten ligt een groot deel van het Nationaal Park De Groote Peel, een hoogveengebied.
Bezienswaardig is de neogotische kerk O.L. Vrouwe Presentatie uit 1896-1898 naar ontwerp van Caspar Franssen. In het dorp Ommel staat een kerk, gebouwd na de Tweede Wereldoorlog, dat dienst doet als bedevaartsoord voor Maria. Het in 1940 gebouwde gemeentehuis werd ontworpen door Alexander Kropholler, die onder meer ook het oorspronkelijke Van Abbe Museum in Eindhoven ontwierp.
Asten heeft een goed en uitgebreid winkelbestand, dat enkele jaren geleden werd uitgebreid met het woonwinkelcomplex `Het Kompas' en de komende jaren nog wordt uitgebreid met het vernieuwde Midaswinkelcentrum. De voetbalclub in Asten is NWC, afgeleid van NOAD Wilhelmina Combinatie. Deze vereniging speelt in het seizoen 2010/2011 in de 1e klasse. Per openbaar vervoer is Asten bereikbaar vanuit zowel Eindhoven als Helmond met Hermes lijn 20, die vanuit beide plaatsen om het half uur rijdt (in de spits 4 keer per uur vanuit Eindhoven). Het dorp Asten ligt zo'n 10 kilometer verwijderd van Helmond en 20 kilometer van Eindhoven.
In Asten bevindt zich de Koninklijke Klokkengieterij Eijsbouts. In 1993 is daar de voormalig grootste klok ter wereld gegoten. Deze klok was een geschenk van de Britse koningin Elizabeth II aan Nieuw-Zeeland. Toen is Asten tot klokkendorp uitgeroepen. In 2006 is door de Koninklijke Eijsbouts opnieuw de grootste klok ter wereld gegoten, 36.000 kilogram zwaar met een klepel van 1.500 kilogram. Deze klok was bestemd voor een Japanse ondernemer die daar een van zijn vakantieparken mee wilde sieren.
Naast Koninklijke Eijsbouts bevindt zich het Nationaal Beiaardmuseum in het Peeldorp. Asten afficheert zich graag als Klokkendorp. Het meer dan levensgrote bronzen beeld van de 15e-eeuwse klokkengieter Jan die Smet van Asten getuigt daar het hele jaar door van. Om de status 'klokkendorp' te onderstrepen wordt jaarlijks de manifestatie Asten Klinkt Als Een Klok georganiseerd. In 2008 vindt dat driedaagse feest plaats in het weekend van 30 en 31 mei en 1 juni.
Op 23 april 2012 werd bekend dat Koninklijke Eijsbouts de Olympische klok voor de 2012 Olympische Spelen in Londen mag maken. De klok zou 23 ton wegen en wordt hiermee de grootste ooit in West-Europa gefabriceerd.
Geschiedenis
In 2010 zijn tijdens archeologische opgravingen resten gevonden van een tubulus, een buis die in de Romeinse Tijd gebruikt werd om muren te verwarmen. Daarnaast ook andere resten van Romeins aardewerk. De vondsten zouden er op kunnen duiden dat te Asten een Romeinse villa stond, een stenen woning die zich duidelijk moet hebben onderscheiden van de lemen woningen van de inheemse bewoners van het gebied.
De naam Asten verscheen voor het eerst in oorkonden uit 1202 en 1212, die zich bevinden te Namen, respectievelijk 's-Hertogenbosch. In 1212 was de kerk van Asten, volgens de oorkonde, bezit van de Abdij van Floreffe, dezelfde abdij die de priorij van Postel heeft gesticht.
Er was destijds sprake van een "steenen huysinge". Het gebied was al vele jaren eerder bewoond. Het lag op een zandrug langs de Aa, die bescherming bood tegen overstromingen en waarop ook een weg kon worden aangelegd. Omdat Asten de eerste plaats was aan de rand van de Peel, werden hier reparatiewerkplaatsen voor wagens, kroegen en herbergen opgericht ten behoeve van reizigers en peelwerkers. Hieruit kwam ook een aanzienlijke handelsactiviteit voort.
Het steen ontwikkelde zich geleidelijk tot Kasteel Asten, de zetel van de Heren en Vrouwen van Asten.
Ook bestond er toen dus reeds een parochie. De eerst bekende pastoor was Gerardus van Binderen, die van 1274 tot 1301 pastoor was van Asten en Lierop. De plaats van de eerste kerk van Asten is onbekend. Op het tegenwoordige Koningsplein stond de voormalige gotische kruiskerk, die in 1478 gereed kwam en een 13e-eeuwse toren bezat. Deze kerk was van 1648 tot 1798 in handen van de protestanten. Ze werd op het eind van de 19e eeuw gesloopt. De katholieken bouwden in 1672 een schuurkerk. In 1883 werd het dekenaat Asten gevormd, waaronder de parochies van Asten, Deurne en Someren vallen. In 1967 werd te Asten een tweede parochie opgericht, de Heilige Jozefparochie. In 1972 werd de Heilige Jozefkerk aan de Lienderweg geopend, maar in 2006 werd de parochie opgeheven, de kerk gesloten en de Angelusparochie opgericht, waarin de twee Astense parochies en de parochie van Heusden zijn opgegaan.
Van groot economisch belang was de aanleg van de Zuid-Willemsvaart. Dit kanaal werd geopend in 1826. Eveneens van groot belang voor Asten was de aanwezigheid van de firma A. Bluijssen en zonen. Deze firma is opgericht in 1828 door Antoon Bluijssen (1782-1853) en tot grote bloei gekomen onder diens zoon Jan Bluijssen (1821-1897). De firma deed in textiel, boter en margarine waarvoor de fabrieken in het hart van Asten gebouwd werden. Later is er door Willem Bluijssen (1860-1907), zoon van Jan, een winkelketen opgezet die tussen 1891 en 1899 expandeerde tot 144 winkels in Nederland, België, Engeland en Schotland. En dan was er nog het landgoed Bluijssens Broek met een grote vooraanstaande boerderij. In 1907 gaat het bedrijf ten onder: 400 werknemers werkloos, waarvan 100 in Asten. De Bluijssens verdwijnen uit Asten. In de jaren 1970 zijn de fabrieksgebouwen afgebroken, de villa's zijn behouden gebleven. Monseigneur Jan Bluyssen (1926-2013) is de beroemdste telg van deze familie.
